ARNAVUTLUK TİRAN’DA MAKBULE FATIMA HANIM LABORATUVARI AÇILDI

Arnavutluk’un başkenti Tiran’da bulunan Mbreteresha Geraldina Doğum Hastanesi’nde, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) tarafından yenilenen bir laboratuvara, İstanbul Dârülfünun’unda (İstanbul Üniversitesi) sağlık eğitimini tamamlayarak “ebe şehâdetnâmesi” alan (1920) Makbule Fatıma Hanım’ın adı verildi.

M. Fatıma (Fatma) Hanım 1902 yılında Edirne’de doğdu, ilk ve ortaöğrenimini burada tamamladı. Erken yaşta annesinin vefatı ve babasının da Yunanlılar tarafından şehit edilmesi üzerine, ailenin tek çocuğu olan Fatıma genç yaşta tek başına kaldı. Bu sebeple hayatta tek akrabası olan ve İstanbul’da yaşayan dayısının yanına gitti.

Okuldan mezun olduktan sonra Arnavut kökenli Türkolog-bürokrat Tahir Dizdari ile evlendi. Arnavutluk’un talebi üzerine 1921 yılında Arnavutluk’a yerleştiler. Fatıma Hanım, Arnavutluk’a giden ilk doğum uzmanı olarak orada yıllarca hizmet etti. Orada “Doktor Makbule Fatıma Hanım” olarak tanındı. Çünkü o yıllarda Dârülfünun’un “ebe şehâdetnâmesi” fiilî olarak “kadın doğum doktorluğu” yetkisi vermekteydi.

Ancak ilerleyen yıllarda dönemin Arnavutluk komünist rejimi eşini tutukladı, kendisini de çeşitli şehirlere sürdü. Bütün zorluklara rağmen ülkesini terk etmeyen Fatıma Hanım, Arnavutluk’ta 20 binden fazla doğumun gerçekleşmesine yardımcı oldu.

24 Mart 2014 tarihinde Arnavutluk Sağlık Bakanı İlir Beqya, Türkiye’nin Tiran Büyükelçisi Hidayet Bayraktar, TİKA Tiran Koordinatörü Birol Çetin’in ve birçok davetlinin katıldığı bir törende yıllar sonra da olsa “iyi niyet”le verilen emeklerin boşa gitmediğinin bir göstergesi olarak, Makbule Fatıma Hanım’ın adı, bir doğum hastanesinin laboratuvarına verilerek “vefa duygusu”nun güzel bir örneği sergilendi.

Laboratuvara Fatıma Hanım’ın adının verilmesinde Enstitümüzün akademik süreli yayını olan Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi’nin 3. sayısında yayımlanan ve Adem Balaban ile Sadullah Yılmaz tarafından kaleme alınan “Türkiye ve Arnavutluk Arasında Kültür Köprüsü, Bir Adanmışlık Öyküsü: Makbule Fatma Hanım” başlıklı (Cilt 2 Sayı 1, Temmuz 2013, s. 101-109) makalenin etkisi bulunmaktadır.