DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜMİN İSOV İLE DOKTORA ÖĞRENCİSİ ERGÜN HASANOĞLU’NUN KİTABI YAYIMLANDI

Enstitümüz Balkan Tarihi Anabilim Dalı ÖÄŸretim Üyesi Dr. Mümin Ä°sov ile Üniversitemiz Balkan Çalışmaları Anabilim Dalı Doktora ÖÄŸrencisi Ergün HasanoÄŸlu’nun Osmanlı Avrupası’nda Bölücülük Cereyanı -Makedonya Komitacılarının Anıları- adlı eseri Selenge Yayınları tarafından yayımlandı.

Anılar, Ä°ç Makedonya Edirne-Trakya Örgütü (VMORO) gibi yasadışı bir örgütü araÅŸtırırken özellikle önem kazanmaktadır. Bunun nedeni, bir yandan arÅŸivinin nispeten daha sınırlı olması, diÄŸer yandan da ÅŸifrelenmiÅŸ ÅŸekilde yazılan ve anahtarlarının kaybolması nedeniyle birçok belgeden halen istifade edilememesidir. Bu kitabı yayıma hazırlayanlar için Osmanlı Devleti sınırları içerisinde ortaya çıkan bu yasadışı örgütün liderlerinin anıları üzerine odaklanılmasının nedenlerinden biri budur. Bununla birlikte bu anılarda, örgütün teÅŸkilatlanması ve hedefleri konusunda ilk ağızdan bilgiler verilmektedir. Osmanlı Avrupası’nda Bölücülük Cereyanı -Makedonya Komitacılarının Anıları- ismiyle yayıma hazırlanan çalışma ile VMORO’nun ve Sofya’daki yurt dışı temsilciliÄŸinin faaliyetleri, Bulgar askerlerinin Makedonya ve Edirne-Trakya’daki ihtilal hareketlerindeki rolü ve katılımı, Bulgar Eksarhlığı ve Bulgaristan’daki Makedonya ve Edirne-Trakya cemiyetleri ile VMORO’nun iliÅŸkileri, Makedonya Sorunu’na yönelik Bulgaristan PrensliÄŸi’ndeki resmî makamların ve toplumun tutumu, Ä°linden Preobrajenie Ayaklanması’nın tertibi ve gerçekleÅŸtirilmesi gibi konularda yeni araÅŸtırmalara önemli bir kapı aralanacaktır.

KiÅŸilerin anılarında dile getirdikleri hadiseler (Miss Stone Olayı, Viniçe ve Menlik’te yaÅŸananlar, Selanik Suikastları vd.), zikrettikleri kiÅŸiler (Yane Sandanski, Gotse Delçev, Ä°van Tsonçev vd.), vermiÅŸ oldukları bilgiler (çeteler, bomba yapımı vd.) dipnotlarla ve görsellerle desteklenmiÅŸtir. Buradaki amaç, karmaşık bir konu olan Makedonya Meselesi’nin ve özelde de VMORO’nun anlaşılabilirliÄŸini kolaylaÅŸtırmaktır. DiÄŸer yandan II. Abdülhamid ve Balkanlar bahse konu olduÄŸunda VMORO’dan söz etmeden dönemi, bölgeyi deÄŸerlendirmek pek mümkün deÄŸildir. Bu açıdan anıların Türkçeye kazandırılması ve ek bilgilerle desteklenmesi Sultan II. Abdühamid dönemine de farklı bir gözle bakma imkânı yaratacaktır. Dipnotlar için baÅŸta Bulgarca olmak üzere Türkçe ve Ä°ngilizce yayımlanan makale, kitap ve tezlerden yararlanılmış, Osmanlı ArÅŸivi ile Bulgar arÅŸivlerindeki vesikalardan istifade edilmiÅŸtir.